DOM ENERGOOSZCZĘDNY CZY PASYWNY? PLUSY I MINUSY 

Decydując się na budowę własnego domu zwracamy coraz większą uwagę na efektywność energetyczną budynku. Analizujemy współczynniki przenikania ciepła, zapotrzebowanie na energię, szacujemy koszt ogrzewania. Nowoczesne technologie, ale i coraz wyższe wymogi prawne zachęcają nas do budowy domu wykorzystując odnawialne źródła energii i nowatorskie rozwiązania ograniczające koszty użytkowania. 

Dom energooszczędny czy pasywny? To pytanie zadaje sobie coraz więcej osób, które pragną zminimalizować koszty związane z ogrzewaniem swojego domu. Oba pojęcia odnoszą się do budynków, które charakteryzują się niskim zużyciem energii, jednak istnieją między nimi istotne różnice. Dom energooszczędny wymaga od mieszkańców aktywnego zarządzania energią, natomiast dom pasywny zapewnia niemalże całkowitą niezależność termiczną, bez potrzeby korzystania z tradycyjnego systemu grzewczego. W artykule przedstawimy główne zalety i wady obu rozwiązań oraz pomożemy zdecydować, który z nich będzie lepszy dla Twojego domu.

Czym się charakteryzuje dom energooszczędny?

Dom energooszczędny to taki dom, który cechuje się bardzo niskim zużyciem energii, będąc jednocześnie wygodnym i przyjaznym dla mieszkańców. Wszystkie elementy wyposażenia i konstrukcji są zaprojektowane w taki sposób, aby zmniejszać potrzebę korzystania z energii, jednocześnie zapewniając komfort mieszkańcom. Dom energooszczędny odznacza się lepszą izolację termiczną niż budynek tradycyjny, dzięki czemu lepiej utrzymuje ciepło zimą i chłód latem. 

Budując dom, który ma być energooszczędny należy wziąć pod uwagę wiele aspektów już na etapie jego planowania. Bryła budynku energooszczędnego powinna być prosta i osadzona na planie prostokąta. Dach powinien mieć jak najmniej załamań i być jednospadowy lub dwuspadowy. Zwykle też jego część powinny pokrywać ogniwa fotowoltaiczne, które służą do produkcji energii elektrycznej z promieniowania słonecznego. Okna, ramy i inne przeszklenia powinny mieć niski współczynnik przenikania ciepła, a salon i pokoje, gdzie będą znajdowały się największe okna powinny być usytuowane w południowej stronie budynku. Okna powinny charakteryzować się podwyższoną izolacyjnością i skutecznie chronić przed hałasami z zewnątrz. 

W domu energooszczędnym tradycyjne źródła ogrzewania, jak piece węglowe czy kotły gazowe,  są zastępowane przez kolektory słoneczne czy pompy ciepła. Zaś sprzęt AGD i RTV w takim domu powinien charakteryzować się niskim zapotrzebowaniem na energię elektryczną. 

Budowa domu pasywnego – na co zwrócić uwagę?

Budowa domu pasywnego to inwestycja, która na dłuższą metę opłaca się zarówno biorąc pod uwagę kwestie finansowe, jak i aspekty ekologicznie. Opiera się o kilka podstawowych zasad:

  1. Dobra izolacja termiczna – należy zadbać o skuteczną izolację ścian, dachu, fundamentów i stropów, aby ograniczyć straty ciepła. To kluczowy element charakteryzujący domy pasywne.
  2. Hermetyczna konstrukcja – budynek powinien efektywnie ograniczać niekontrolowany przepływ powietrza i straty ciepła.
  3. Doskonałe okna – powinny charakteryzować się wysoką izolacyjnością termiczną oraz wysoką transmisją światła. Znakomicie sprawdzają się okna trzyszybowe, z ramami z materiałów o niskim współczynniku przewodzenia ciepła.
  4. Brak mostków termicznych – ściany, podłogi i dachy powinny być wysoce zaizolowane i nie posiadać szczelin czy miejsc, przez które ciepło szybciej przenika przez elementy konstrukcyjne niż przez izolację. 
  5. Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła – taka wentylacji pozwala na rekuperację ciepła z powietrza wywiewanego z domu i jego wykorzystanie do ogrzewania powietrza nawiewanego. To znacznie ogranicza straty energii i zapewnia dobrą jakość powietrza.

Dom energooszczędny a pasywny? 

Dom energooszczędny oraz dom pasywny to budynki, których celem jest minimalizacja ubytku energii. Są one projektowane i budowane z myślą o jak najlepszej ochronie środowiska naturalnego oraz ograniczeniu kosztów użytkowania. Ich wspólną cechą jest cel, jakim jest osiągnięcie jak najmniejszego zużycia energii i minimalizacja negatywnego wpływu na środowisko. Mimo to są to dwa różne podejścia do projektowania i budowy domów.

Projekt domu energooszczędnego

Dom energooszczędny jest wprawdzie zaprojektowany i wykonany z myślą o minimalizacji zużycia energii, ale nie jest tożsamy z domem pasywnym. W domu energooszczędnym stosuje się zaawansowane technologie oraz materiały o wysokiej wydajności termicznej. Jednakże, w przeciwieństwie do domu pasywnego, nie jest to tak rygorystyczne podejście, a standard energooszczędności może być różny w zależności od kraju czy regionu.

Projekt domu pasywnego

W przypadku domów pasywnych wymiana ciepła między wnętrzem, a otoczeniem jest prawie całkowicie zminimalizowana. Oznacza to, że taki dom nie wymaga klasycznych systemów ogrzewania i chłodzenia, które są standardem w innych budynkach. Według definicji, dom pasywny powinien być zaprojektowany tak, aby zużywać nie więcej niż 15 kWh energii na metr kwadratowy powierzchni użytkowej rocznie na ogrzewanie. Takie osiągnięcie wymaga zastosowania bardzo skutecznej izolacji termicznej, wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, okien o bardzo niskim współczynniku przenikania ciepła, a także innych innowacyjnych rozwiązań technicznych.

Wady i zalety domu energooszczędnego i pasywnego

Plusy domów energooszczędnych i pasywnych 

Dom pasywny i energooszczędny mają wiele zalet. Przede wszystkim należy do nich oszczędność energii, co za tym idzie niższe koszty utrzymania. Oczywiście w przypadku domu pasywnego ta efektywność energetyczna jest znacznie wyższa. Ogromnym atutem tego rodzaju domów jest również wyjątkowy komfort ich mieszkańców. Znakomita izolacja termiczna i wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła gwarantują doskonały komfort cieplny i doskonałą jakość powietrza wewnętrznego. Kolejną zaletą jest również proekologiczność i wpływ na środowisko. Mniejsze zużycie energii przyczynia się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla i innych zanieczyszczeń, co wpływa pozytywnie na środowisko naturalne.

Minusy domów energooszczędnych i pasywnych 

W porównaniu do domów budowanych metodą tradycyjną domy energooszczędne i pasywne są znacznie droższe, jeśli chodzi o koszty budowy. Zastosowanie innowacyjnych technologii i materiałów koniecznych do osiągnięcia efektywności energetycznej wymaga znacznie większego budżetu, co może być pewnym problemem dla części inwestorów. Ponadto, należy zwrócić uwagę na wysoki poziom skomplikowania. Projektowanie i budowa takich domów wymaga bardziej zaawansowanej wiedzy technicznej i specjalistycznych umiejętności. Izolacja termiczna jest bardziej wymagająca, a jej wykonanie może być bardziej czasochłonne. 

Podsumowanie

Reasumując, wszystkie domy pasywne są domami energooszczędnymi, lecz nie każdy dom energooszczędny jest pasywny. W domu energooszczędnym wykorzystuje się odnawialne źródła energii, natomiast w domach pasywnych zwykle całkowicie rezygnuje się z systemów grzewczych, ponieważ ich izolacja pozwala na utrzymanie odpowiedniej temperatury bez dodatkowych źródeł ciepła.